Hamilelikte Diş Bakımı
Ağız ve diş sağlığının devamlılığını sağlamak için yaşam boyu etkili ve yeterli bakım gereklidir.
Ancak bayanlarda ağız diş bakımı ,
yaşamlarının belirli bölümünü alan puberte, bebek emzirme, hamilelik,
mensturasyon ve menapoz , dönemlerinde ayrıcalık göstermektedir.
"Her doğumda bir diş kaybedilir" düşüncesi doğru mu?
"Hamilelik sırasında bebeğin kendisi
için gerekli olan kalsiyumu annenin dişlerinden alarak annesinin
dişlerinin çabuk çürümesine yol açtığı, bu nedenle hamile annelerin diş
kaybına uğradığı " düşüncesi tamamen yanlıştır.
Hamilelik sırasında annenin dişlerinden
kalsiyum kaybı olduğuna dair herhangi bir bilimsel kanıt yoktur. Bu
dönemde bebeğin ve annenin kemiklerinin sağlıklı olabilmesi için annenin
günlük 1200-1500 mg kalsiyuma gereksinimi vardır.
Hamilelik döneminde bayan süt ve süt
ürünleri ile yeşil yapraklı sebzeler gibi kalsiyum dan zengin gıdalar
alarak kalsiyum gereksinimini karşılamalıdır. Eğer gıdalarla yeterli
kalsiyum sağlanamazsa bebeğin gelişimi için gerekli olan miktar annenin
kemiklerinden karşılanır.
Dişlerden kalsiyum çözünmesi olmaz.
Eğer iyi bir beslenme ile beraber
yeterli ağız diş bakımı yapılırsa hamilelik döneminde normal dönemden
farklı bir diş sorunu ile karşılaşılmaz.
Hamilelik sırasında beslenme hem annenin hem de bebeğin genel sağlığı ve ağız diş sağlığı için oldukça önemlidir.
Ağız ve diş sağlığı açısından tüm hamilelik döneminde:
• A,C,D vitaminleri ile fosfor ve
kalsiyumdan zengin temel yiyecekler alan meyvalar ve sebzeler, tahıl ,
süt ve mandıra ürünleri ile ile , et , balık ve yumurta dengeli olarak
alınmalıdır.
• Şeker mümkün olduğu kadar alınmamalı (özellikle yemek aralarında).
Hamilelik sırasında diş tedavisi yapılabilir mi?
• Hamileliğin ilk üç ayında bebeğin organ gelişim evresi olan ilk üç ayda etkili dental tedaviden kaçınılmalıdır.
• Tedaviler ikinci üç aya ertelenmelidir.
• Diş ya da diş eti iltihabı gibi acil
durumlarda, var olan enfeksiyonun bebeğin gelişimini dental tedavinin
olumsuzluklarından daha fazla etkileyebileceği düşüncesi ön plana
alınmalı ve bir jinekoloğun önerileri doğrultusunda dental tedavi
yapılmalıdır.
• Son üç ayda tedavi için gerekli olan
pozisyonları rahat alalaması ve koltukta uzun süre oturamaması nedeni
ile diş tedavisi yaparken anne rahatsız olabilmektedir. Mecbur
kalınmadıkça , rutin tedaviler doğum sonrasına ertelenmelidir.
Hamilelik sırasında ekstra bir ağız-diş bakımı gereklimidir?
• Günlük ağız ve diş bakımım kesintiye uğratılmamalıdır.
• Hamilelik öncesi tam bir ağız
muayenesinden geçerek optimal ağız hijyenine kavuşmalı ve bunu sürdürme
alışkanlığını kazanmalıdır.
• Çünkü plak birikimi, ve diş eti
hastalıkları ile hamilelik sırasında oluşan hormonal değişiklikler
arasında direkt ilişki vardır.
• Hamilelik sırasında oluşan hormon
artışı ağız mukozasını dış etkenlere karşı özellikle bakteri plaklarına
karşı daha hassa yapar.
• Günde en az iki kez diş fırçası ve diş ipi kullanarak etkili diş bakımı yapılarak plak birikimine engel olunmalıdır.
Hamilelikte dental anestezi yapılabilir mi? Diş rontgeni çekilebilir mi?
• Hamilelik esnasında birçok ilacın
kullanılmaması ya da kontrollü kullanılması önerilmesine karşın, dental
tedavilerde kullanılan lokal anesteziklerin herhangi bir yan etkisi
rapor edilmemiştir.
• Herhangi bir problem yoksa lokal anestezik kullanmada bir sakınca yoktur.
• Anestezi altında yapılan tedavide hasta ağrı duymayacak ve daha az stres yaşayacaktır.
• Antibiyotik kullanımı özellikle
Penisilin ve türevleri kullanımının bebek için herhangi bir sakıncası
yoktur. Hekimin önermediği hiçbir ilaç alınmamalıdır.
• Ağrı kesici kullanmada dikkat edilmeli ve kesinlikle üretici firmanın önerilerine uyulmalıdır.
• Diş hekimliğinde kullanılan röntgen
makinalarında radyasyon çok düşük seviyede olmasına rağmen hamilelerde
röntgen çekiminden kaçınılmalıdır.
• Zorunluluk yoksa bu işlem doğum sonrasına ertelenmelidir.
• Eğer acil bir tedavi için kesinlikle
röntgen filmi çekilmesi gerekiyorsa : Anneye özel koruyucu önlük
giydirilmeli, hızlı film kullanarak ve düşük doz uygulaması
yapılmalıdır.
Hamilelikte dişeti iltihabı:
Hamileliğin erken safhalarında diş
etlerinde şişlikler, kızarıklıklar gözlenebilir. Bu şekildeki diş eti
oldukça hassastır ve kolayca kanar.
Hamilelik sırasında bayanların diş
etlerinde oluşan bu değişiklikler nedeni östrejen ve progesteron
hormonlarının salgılarının artmasından kaynaklanmaktadır.
Hamilelik gingivitisi genellikle
hamileliğin 2.Ayında başlayıp 8.Ayında en üst seviyeye çıkar, doğumdan
sonra kendiliğinden iyileşir.
Günlük düzenli ağız diş bakımı yapmayan
kişilerde oluşan ve diş etinin tahrişine neden olan bakteri plağı ya da
diştaşı gibi etkenler hamilelik gingivitisi tablosunu daha ciddi
boyutlara taşıyabilmektedir.
Eğer dişlerde derin tartar birikimi varsa diş hekimi tarafından elimine edilmelidir.
Diğer diş tedavilerinde olduğu gibi tartar temizliği de özellikle hamileliğin ikinci üç ayında yapılamalıdır.
Hamilelikte diş çekilir mi?
Hamilelik tüm vücudun fiziksel ve
psikolojik yönden pek çok değişikliklere uğradığı bir dönemdir. Ağzımız
ise vücudun bu tür değişikliklerine karşı çok hassas olan bir
bölgesidir.
Anne adayı hamilelik süresince ister
istemez devamlı bebeğini düşündüğü için kendi kişisel bakımını ihmal
edebilir. Mide bulantıları ve kusmalar ağız içinde zararlı etkilere
neden olur. Bazı yiyecek ve içeceklere karşı aşırı ilgi veya aşırı
tiksinme duyulması sonucu ağız da bundan etkilenir.
Hormonal etkiler sonucunda ağız içinde
bazi degisimler olur. Örneğin kandaki ve tükürkteki asit miktarı arttığ
için dişlerin çürümesi kolaylaşır. Çünkü en basit anlatımıyla , dişin
çürümesi demek , bakterilerin salgıladığı asitlerle yumuşaması demektir.
Diş eti rahatsızlıkları da eskisinden daha kolay ve daha sık
oluşacaktır.
Hamile olmayı düşünen veya hamile olan
her bayan mutlaka bir diş hekimi kontrolünden geçmeli , ağız sağlığı
için neler yapması veya yapmaması gerektiğini öğrenmeli ve gereken
tedavilerini yaptırmalıdır. Bu hem annenin hem de çocuğunun sağlığı için
çok önemlidir.
Bebeğin diş sağlığı için alınması gereken önlemler var mıdır?
Bebeğin diş gelişimi anne karnında
başlar. Bu dönemde anne hem kendi sağlığı hem de bebeğinin diş gelişimi
için dengeli beslenmeye dikkat etmelidir. Diş sağlığı için protein,A
vitamini (et, süt, yumurta, sarı sebze ve meyveler) C vitamini
(narenciye, domates, çilek), D vitamini (et, süt, yumurta, balık) ve
kalsiyum (süt ve süt ürünleri, yeşil yapraklı sebzeler) dan zengin
gıdaların yeterince alınması gerekir. Bunun yanı sıra bilinçsiz ilaç
kullanımından kaçınılmalıdır. Kullanılan ilaçlar bebeğin diş sağlığının
yanı sıra genel vücut gelişimini de olumsuz yönde etkileyebilecektir.
Bebeğin diş sağlığı konusunda bilgili olmak,çocuğunuzun ömür boyu
sağlıklı dişlere sahip olmasında ilk basamaktır.