Diş Hekimliğinde Acil Yaklaşım
03 Ekim 2017

Diş Hekimliğinde Acil Yaklaşım

Kişiler genellikle, beklenmedik zamanlarda ortaya çıkan, dişlerindeki acil sorunlara yönelik ilk yardımın nasıl yapılacağı konusunda yeterli bilgiye sahip değildirler. Oysa yapılacak çok basit uygulamalarla daha sonradan çözümlenmesi çok zor olan tabloların ortaya çıkması önlenebilmektedir.

Acil yaklaşım gerektiren diş sorunları nelerdir? 

1.Diş ağrısı 

Diş ağrısı , neredeyse herkesin yaşamının bir veya birden fazla döneminde yakındığı bir rahatsızlıktır. Genel kanaat, diş ağrılarının basit ağrılar olduğu yönündedir ve bu sebeple dayanılmaz hale gelinceye kadar diş hekimine gitmek genellikle ertelenir.

Diş ağrılarının sebepleri;

1.     Diş minesinin aşınması

2.     Dişeti hastalıkları

3.     Diş çürükleri

4.     Diş abseleri

5.     Gömülü Dişler (yirmilik dişler)

6.     Sinüzit gibi ağız dışı hastalıklar… olarak sıralanabilir.

Diş ağrıları nedenleri arasında en sık görülen diş çürükleridir. Toplumun %97’sinde diş çürüklerine rastlanmaktadır. Bu durum özellikle yetersiz veya kötü ağız hijyeninden kaynaklanır. Ağız içine yerleşen bakteriler şekerli ve unlu yiyecek kalıntıları ile asit oluşturur ve bu da dişin koruyucu tabakasını zayıflatarak çürüklere sebep olur. Diş ağrıları genellikle zonklama biçiminde ve son derece rahatsız edici olarak hissedilir. Ağrı gittikçe şiddetlenir ve bazen dayanılmaz bir hal alır. Özellikle abse gibi iltihabi bir durum mevcutsa dışarıdan farkedilecek kadar şişliklere sebep olabilir. Sıcak – soğuk hassasiyeti ve dişe bastırınca hassasiyet artar. Dişlerde minik kırılmalar görülebilir.

• Ağrıyan diş üzerinde ve dişlerin arasında bulunan gıda birikintileri, diş fırçası ve diş ipi kullanılarak temizlenmelidir. 

• Eğer iltihap nedeni ile yüzde şişlik oluşmuşsa o bölgeye soğuk kompres yapılmalıdır. 

• Diş hekimine gitmeden önce bir ağrı kesici ilaç alınabilir. Kesinlikle ağrıyan diş üzerine Aspirin  ya da herhangi bir ağrı kesici ilaç konmamalıdır. Kimyasal yapıları nedeni ile bu gibi ilaçlar diş etinde ve çevre yumuşak dokularda tahrişlere neden olabilmektedir. Bu da diş ağrısının yanında ikinci bir ağrının oluşmasına neden olacaktır. 

• Bir an önce diş hekimine başvurulmalıdır. 

2.Diş kırılması

• Tedaviye yardımcı olabilir düşüncesi ile -mümkünse- kırılan diş parçası bulunarak koruma altına alınmalıdır. 

• En kısa sürede diş hekimine gidilmelidir. 

• Bu arada bölgede kanama meydana gelmişse temiz bir gazlı bez ile basınç uygulanmalıdır. Basınç uygulamasına rağmen kanama 15 dakika içerisinde durmazsa en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. 

• Diş darbe nedeni ile kendi yuvasında yer değiştirir ise hafif bir parmak basıncı ile diş eski pozisyonuna getirilmeye çalışılmalıdır. 

• Dişi yuvasına yerleştirirken kesinlikle zorlanmamalıdır. 

3.Daimi dişin yerinden çıkması 

• Yerinden çıkan diş bulunmalıdır. 

• Bulunan diş taç (kuron) kısmından tutulmalıdır. Dişi kök kısmından tutarak buradaki dokuların daha fazla hasar görmesine neden olunmamalıdır. Eğer dişin kök kısmındaki dokular fazla hasar görürse dişin yuvasına tutunması mümkün olmaz. Kuron kısmından tutulan dişin üzerinde bulunan yabancı maddeler akan su altında yıkanmalıdır. 

• Diş yüzeyinin temizlenmesi sırasında ovalama işlemi yapılmamalı ve kesinlikle fırça kullanılmamalıdır 

• Öncelikle dişi yuvasına yerleştirmeye çalışılmalıdır. 

• Dişi yerine yerleştirirken aşırı kuvvet uygulanmamalıdır. Aksi taktirde diş ve diş yuvasında ciddi hasarlara neden olunabilir. 

• Diş yuvasına yerleştirilebilmişse yerinde sabit kalabilmesi için üzerine temiz bir gazlı bez koyularak ısırtılmalıdır. 

• Bu şekilde en kısa zamanda dişhekimine başvurulmalıdır. 

• Eğer diş yuvasına yerleştirilememişse diş hekimine gidinceye kadar süt ya da su içerisinde korunmalıdır. 

• Yerinden çıkmış dişi tekrar kazanılması için diş dokularının fazla zedelenmemesi ve mümkün olduğunca çabuk diş hekimine baş vurulması gereklidir. 

• Uygun şartlarda korunmuşsa ve en geç yarım saat içerisinde diş hekimine ulaştırılmışsa dişin tekrar kendi yuvasına yerleştirilerek ile kurtulma şansı %90 dır. 

Dudak ve yanak yaralanmaları 

• Yaralı bölge ılık su ile temizlenmelidir. 

• Yara bölgesinde kanama varsa kanamanın durması için gazlı bezle basınç uygulanmalıdır. 

• Yanak ya da dudak dışından soğuk kompres uygulanmalıdır. 

• Eğer yara fazla büyükse ve kanama devam ediyorsa, diş hekimine ya da en yakın acil polikliniğine başvurulmalıdır. 

Diş çekimini takiben öneriler:

• Hekiminizin yanından ayrıldıktan sonra, gaz tamponu ısırarak yerinde tutunuz.

• Çekimi takiben 4-6 saat kadar sızıntı halinde kanama meydana gelebilir. 

• Çekimden sonra mümkünse başınız yüksekte olmak kaydıyla yatınız. 

• Çekimi takiben yaklaşık 2 saat kadar herhangi bir şey yemeyiniz. Sıcak yiyeceklerden kaçınınız. 

• Alkol ve kanamayı arttırabilecek olan ilaçları kullanmayınız. 

• Eğer herhangi bir sorun olur ise (diş ağrısı, fazla ve uzun süre kanama) diş hekiminize başvurunuz.